Op het moment dat ik dit schrijf staat het Islamitische feest van eid ul Adha, of terwijl het offerfeest bijna voor de deur. De ramadan met als afsluiting eid ul Fitr (het suikerfeest) hebben we net gehad. Daarmee zijn de twee Islamitische jaarfeesten in dit jaar zo dadelijk weer geweest.

Jaarfeesten vieren

Vanuit religie vieren wij geen andere jaarfeesten. En met jaarfeesten doel ik op de feestdagen die de Nederlandse traditie kent, zoals Pasen, Pinksteren en Kerstmis. Wel proberen we hier thuis heel erg met de seizoenen en de natuur mee te leven om zo het ritme van het jaar aan te leren. Dat is een van de redenen waarom we thuis een seizoenstafel hebben staan. Deze decoreren we naar gelang het seizoen waar we ons in bevinden.

Ik heb zelf verder geen achtergrond binnen het vrije school gedachtegoed, maar dit vind ik een hele mooie toevoeging aan ons dagelijks leven. Ibrahim vindt het ondertussen ook leuk om er dingetjes op te zetten en heeft ook door dat door hem gevonden “schatten” daar mogen liggen.

De Islamtische kalender

De feestdagen die wij als moslims vieren zijn gebaseerd op de Islamitische kalender. Deze kalender is een maankalender. Dit betekent dat de feestdagen ieder jaar iets verspringen ten opzichte van de Gregoriaanse kalender. Zo ongeveer 10 dagen om precies te zijn. Zo vieren we dus dit jaar het offerfeest op 20 juli 2021 maar volgend jaar zal dit rond 10 juli zijn. Het zelfde geldt voor de maand ramadan en het suikerfeest. Elke nieuwe maand begint bij het zien van de nieuwe maan. Net als de Christelijke jaartelling heeft de Islamitische ook 12 maanden. Deze jaartelling is begonnen met de migratie van de profeet Mohammed van Mekka naar Medina. (op 16 juli 622 n. Chr.)

De maanden van het jaar heten: Muharram, Safar, Rabi’-ul-Awwal, Rabi’-ul-Akhir (of Rabi’ al-Thaany), Jumaada-ul-Awwal (Jumaada I),Jumaada-ul-Akhir (of Jumaada al-THaany) (Jumaada II), Rajab, Sha’abaan, Ramadan, Shawwal, Dhul Qa’dah en Dhul Hijjah. Door de verschuiving van de maanden in het zonnejaar, vallen de jaarfeesten elk jaar 10 tot 12 dagen vroeger.

Jaarfeesten vieren met jonge kinderen

Mijn kindjes zijn nog klein (Ibrahim wordt in november 3 en Ammah in augustus 1) en zeker de jongste krijgt hier natuurlijk niet echt wat van mee. Ibrahim proberen we al wel echt te betrekken in het vieren van de feestdagen die voor ons belangrijk zijn. We houden dit wel klein omdat peuters nog heel erg open staan voor alle indrukken die dit oplevert. Als we hem direct in alles zouden betrekken worden het veel te veel prikkels.

Ramadan, de eerste van 2 jaarfeesten

De maand ramadan houdt in dat moslims vanaf het aanbreken van de dagenraad tot en met zonsondergang niet eten of drinken. Moslims houden zich ver weg van slecht gedrag zoals verslavingen (roken etc) en schelden. Er zijn geen seksuele betrekkingen tussen partners en moslims proberen extra goede daden te verrichten. Het gebed is van belang evenals het lezen van de Koran, het heilige boek van moslims. Gedurende de nacht wordt er gegeten, extra gebeden in de moskee. Ook brengt men vaak wat tijd met vrienden en familie door. Het is voor moslims een warme gezellige maand. Je zou het gevoel een beetje kunnen vergelijken met de December maand in Nederland.

Wanneer er samen met anderen wordt gegeten maakt meestal iedereen een gerechtje. Om voedselverspilling te voorkomen neemt ook iedereen wat van de leftovers mee naar huis. Deze kun je gedurende de nacht weer op eten.

In de ramadan wordt het ook aangeraden om goede daden te verrichten en aalmoezen te geven aan mensen die het niet breed hebben. Het delen van voedsel en andere voorzieningen staat centraal.

Ramadan bij ons thuis

Tijdens de maand ramadan vertellen we vooral over wat wij doen. Ibrahim is een kind en kinderen hoeven nog niet mee te vasten. Wel vertellen we hem dat pappa en mamma niet mee eten, en dat we dit doen omdat we van Allah houden en Hij dit van ons vraagt. Vervolgens kunnen we mooi inhaken op wie Allah is. Ook lezen we boekjes die passen bij dit onderwerp. Dit jaar hadden we onze tipitent beneden staan en deze met lampjes versierd. Hierin hadden we een knus leeshoekje gemaakt. We lezen boekjes over onderwerpen zoals “Wie is Allah” en “Mijn eerste Koran“. Verder knutselen we gedurende deze maand wat leuke dingetjes. Zo hebben we een maansikkel getekend en gekleurd en samen een lantaarntje gemaakt. Op Pinterest is echt super veel te vinden!

We betrekken hem tijdens ons gebed en in bijvoorbeeld het voorbereiden van de avondmaaltijd. Hij weet dat we tijdens de ramadan veel dadels eten en soep (naar recept van mima, oma). Later kun je dit soort dingen stapje voor stapje uitbreiden. Door het niet te groot te maken wordt het niet direct een heel ding voor je kleintje want het is een hele maand en anders is het lastig om dit vol te houden.

Eid ul Fitr/Suikerfeest

Dit is een drukke en bijzondere dag voor vrijwel elk kind. Binnen de meeste Islamtische gezinnen is dit de dag dat de hele familie bij elkaar komt en zijn er ontzettend veel prikkels. Dat is super lastig voor de kleintjes dus probeer ook rust momentjes in te plannen en observeer goed of je kindje het allemaal nog ziet zitten.

Wij vieren eid met veel cadeautjes voor de kindjes. Dit doen we omdat wij zelf geen sinterklaas feest vieren en zo is het cadeau moment door mijn Nederlandse achtergrond naar het Suikerfeest geschoven. De avond voor eid wanneer de kinderen naar bed zijn versier ik de woonkamer met slingers en ballonnen. Ook weer iets wat ik verder nooit doe. Zo wordt het voor de kinderen duidelijk is dat dit een bijzondere dag is. Ook bak ik samen met Ibrahim van te voren koekjes. Deze delen we uit aan onze buren en bekenden. Het is belangrijk om gezelligheid te delen met anderen. Goed zijn voor je medemens en open te staan voor anderen leren we op deze manier.

Nieuwe kleren en cadeautjes

De dag begint bij ons met een uitgebreid bad en het aantrekken van mooie (en meestal) nieuwe kleren. Wij vinden het leuk om op deze feestdagen de kinderen iets traditioneels aan te trekken. Vervolgens gaan we met het hele gezin naar de moskee waar we het eid gebed bidden. Traditioneel hoort dit te gebeuren op een grote buitenplaats. Het is leuk om te zien dat dit tegenwoordig ook in Nederland steeds meer gebeurt.

Eid ul fitr betekent “feest van het breken”, feest van het breken van het vasten. Na het moskee bezoek gaan we dan ook met de hele familie thuis uitgebreid ontbijten. Eid ul Fitr is een echte familiedag waarin we dankbaar zijn voor alle zegeningen die wij van God hebben gekregen. In veel landen duurt dit feest 3 dagen.

Na het ontbijt geven we elkaar cadeautjes en nu er meer kinderen in onze familie bij komen is dit 1 groot feest. De kleintjes staan letterlijk te stuiteren omdat ze zo ontzettend verwend worden. Natuurlijk wordt er volgens druk gespeeld met alles wat er is gekregen.

Na de cadeautjes is er tijd voor bezoek aan familie en vrienden. Deze breng je je ook kleinigheidjes of je brengt wat lekkers mee.

Eid ul Adha/het offerfeest

Het tweede jaarfeest is eid ul Adha, het feest van het offeren. Dit feest bevat qua achtergrond veel verhaal en symboliek. Het offerfeest draait om het verhaal van de profeet Ibrahim (Abraham) die in plaats van zijn zoon Ismael een ram moest offeren. Op deze dag offeren moslims die dit kunnen betalen een offerdier voor God. Vaak is dit een ram, maar het kan ook een rund of kameel zijn.

Tevens valt het offerfeest op de 10e dag van de maand Dhul Hijjah. Dit is ook de afsluiting van de bedevaart naar Mekka. De periode waarin het offerfeest valt is dus qua religieuze zaken erg gevuld. De eerste 10 dagen van Dhul Hijjah staan bekend als gezegende dagen. Het vrijwillig vasten op deze dagen wordt aangeraden, net als het geven van aalmoezen.

De bedevaart naar Mekka is een verplichting voor iedere moslim die hier financieel en fysiek toe in staat is. Het is een reis die gezien wordt als een spirituele zuivering. Veel moslims ervaren deze reis als erg emotioneel en fysiek pittig. Er zijn vele religieuze handelingen die tijdens deze reis worden uitgevoerd.

De dag voor het offerfeest staat bekend als yawm al Arafah. De dag van Arafah. Pelgrims brengen de gehele dag door op de berg Arafah. Zij vragen hier om vergeving en overdenken hun leven. Moslims wereldwijd die niet op hadj zijn vasten op deze dag (als zij dit willen) om zo ook een beloning te ontvangen en hun zondes te laten vergeven door God.

Dhul Hijjah bij ons thuis

Voor de aanvang van de maand Dhul Hijjah decoreer ik onze seizoen tafel met elementen die belangrijk zijn voor deze maand. Er staat momenteel een kaaba (zwart vierkant gebouw in Mekka waar moslims omheen lopen) met witte moslim pegdolls er omheen die tawaaf (ronde om de kaaba) maken. Een moskeetje, een palmboom en een kameel en een rund als de bekende offerdieren. Verder staat onze jaarring er weer mooi gevuld bij, en heb ik met behulp van de service van Goed Hout ook weer een prachtig silhouet in onze lamp gemaakt. Vooral de kaaba vindt Ibrahim erg mooi en benoemt hij veel.

Bij onze boekjes ligt het kartonnen leesboekje over het verhaal van de profeet Ibrahim. Er zijn helaas niet heel erg veel peuter boekjes die passen bij het offerfeest, maar aan de hand van onder andere onze houten figuurtjes lukt het wel dit verhaal uit te beelden en zelf te vertellen. Ik maak er een beetje een show van, waardoor de aandacht wordt vastgehouden.

Verder sparen we sadaqa (liefdadigheid) muntjes op in onze kaaba spaarpot. Ibrahim stopt er ondertussen al elk muntje in die hij maar tegen komt. Dit zullen we naar eid aan een goed doel geven en samen overhandigen. Met het ouder worden wil ik deze traditie verder uitbreiden en bespreken maar voor nu is het vooral muntjes verzamelen.

Natuurlijk knutselen we ook weer dingetjes zoals een schaapje en tekenen we een kaaba.

Eid ul Adha/het Offerfeest

Eid ul Adha verloopt enigszins als eid ul Fitr. Ook op deze dag gaan we uitgebreid in bad en trekken onze mooiste kleren aan. Wederom gaan we naar de moskee voor het feestgebed en luisteren naar de preek van de imam. Daarna gaan we naar huis om samen te komen met familieleden en lekker te ontbijten.

Ik versier ook met eid ul Adha het hele huis en voor de kindjes is er een kleinigheidje. Verder is het wederom een dag om dankbaar te zijn voor al je zegeningen en om familiebanden aan te halen.

Het wisselt op welke dag je het door jouw gekochte offerdier kan ophalen. Soms kan dit al dezelfde middag, maar soms ook pas op dag 2 of 3. Wanneer dit pas later kan kiezen veel gezinnen er ook voor om een gezellig gezinsuitje te doen. In het buitenland (ik heb 1 keer eid ul Adha in Algerije mee mogen maken) slacht je jouw offerdier vaak zelf of doet iemand van de familie dit. Vervolgens ben je de rest van de dag druk met het villen, verwerken en schoonmaken van het vlees. Daarna wordt er meestal gebarbecued. Eerst met het orgaanvlees, en op dag 2 met het gewone vlees wat zo een dag heeft kunnen besterven. Dat barbecueën doen wij hier in Nederland trouwens ook bijna altijd met eid voor het avondeten.

Het is traditie dat je het vlees opdeelt in drieën. Een deel is voor jou en je eigen gezin. Een deel is voor vrienden en bekenden en een deel geef je als liefdadigheid weg aan iemand die het niet breed heeft. Ik vind dit een mooie gedachtegang en hoop dat mijn kinderen als ze iets groter zijn mee kunnen om ons vlees uit te delen.

Kleine disclaimer: Dat wij zelf geen feestdagen vieren als kerstmis en Pasen wil niet zeggen dat we hierover niks aan onze kinderen leren. Immers, hun niet moslim familieleden vieren dit wel. Ik vind het belangrijk dat ze wel weten wat deze feestdagen inhouden en waarom dit wordt gevierd.